Zboża i produkty zbożowe oraz ich właściwości

Data dodania: 2011-02-26 17:35:46, Dodane przez: Justyna Kłaput
Wyświetlony 52372 razy, Komentarzy: 4

Oryginalny obraz: http://m.onet.pl/_m/ee64fb0050fa3467ee0539e30710883c,0,1.jpg

Zboża z pełnego przemiału  są podstawą zdrowej diety. Powinny stanowić około 40%  dziennego pożywienia, najlepiej jeżeli uprawiane są organicznie i niemodyfikowane genetycznie. Zboża od zawsze stanowiły kluczowy pokarm we wszystkich kulturach. Niestety dziś są trochę pomijane w codziennym żywieniu na rzecz produktów wysokobiałkowych. A szkoda, ponieważ obok dużej wartości odżywczej (wysoka zawartość białka, fosforu, cynku, krzemu, fluoru, wapnia, potasu i witamin z grupy B)dzięki obecności błonnika mają też działanie oczyszczające organizm ze zbędnych produktów przemiany materii. Trawienie węglowodanów złożonych zawartych w zbożach to proces bardzo zrównoważony i harmonijny, który dostarcza do organizmu wszelkie potrzebne składniki odżywcze, stopniowo uwalniając energię, co daje energię na kilka godzin efektywnego działania i dobrego samopoczucia. Powyższe atuty skłaniają do zapoznania się z właściwościami poszczególnych zbóż i włączenia ich do naszego jadłospisu.

Pszenica
Jest podstawowym zbożem chlebowym na świecie. Ma łagodny słodkawy smak, zawiera dużo cennego białka, może być spożywana w postaci całego ziarna, mąki, kasz, płatków, chleba, makaronu. Ma zdolność oczyszczania i wzmacniania pracy wątroby, działa leczniczo przy bezsenności, nerwowości i problemach związanych z menopauzą. Stymuluje także wzrost i masę ciała, dlatego zalecana jest dzieciom, pod warunkiem że dobrze ją tolerują (ze względu na alergizujące białko –gluten). Najlepiej trawione są kiełki pszenicy, które zawierają wiele żywych enzymów i witaminy E.

Żyto
Obok pszenicy, należy do gatunków twardych zbóż, dlatego trzeba je starannie przeżuwać, żeby było dobrze strawione. Ma zdolność wzmacniania kości, nerek i wątroby , działa także przeciwzakrzepowo. Jest niezwykle bogate w składniki mineralne, takie jak : żelazo, fluor, kwas foliowy, sód, potas, wapno, jod. Wspomaga proces budowy tkanki mięśniowej, oczyszcza i odbudowuje naczynia krwionośne. Ma bardziej wyrazisty smak niż pszenica, spożywana może być jako chleb, płatki, makaron i żur. W postaci chleba pieczonego na zakwasie wpływa na usuwanie złogów tłuszczowych w naczyniach krwionośnych i osadów wapiennych w mniejszych tętnicach.

Proso
Jest lekkostrawnym, najdłużej uprawianym zbożem w dziejach ludzkości, w Chinach i Japonii pojawiło się jeszcze przed ryżem. Jego odczyn alkaliczny podnosi odporność organizmu, wzmacnia śledzionę, trzustkę i żołądek. Posiada dużo lizyny – aminokwasu odpowiedzialnego za wzrost, dlatego poleca się je do karmienia dzieci i osobom w trakcie rekonwalescencji, szczególnie w postaci kaszy jaglanej (jako jedyna z kasz jest silnie zasadotwórcza). Stanowi wspaniałe antidotum  w przeziębieniach, zakażeniu dróg oddechowych oraz chorobach stawów.

 

Owies
Ma działanie wzmacniające organizm, zapewnia siłę fizyczną i energię życiową. Posiada dużą zawartość białka i tłuszczu, żelaza i witaminy z grupy B.  Ze względu na obecność dużej ilości krzemu, pomaga w regeneracji układu kostnego i tkanki łącznej. Polecany jest też przy niedoczynności tarczycy, zaburzeniach sprawności seksualnej i bezpłodności. W postaci otrębów owsianych doskonale radzi sobie z obniżeniem poziomu cholesterolu. Regularnie wypijany wywar z owsa działa jak wewnętrzny środek bakteriobójczy, wzmacniając odporność i zapobiegając chorobom zakaźnym.

Jęczmień
Dawniej był jednym z ważniejszych pokarmów, obecnie używany głównie jako pasza dla bydła oraz w produkcji słodu. Korzystnie wpływa na śledzionę, trzustkę, żołądek i jelita. Zawiera dużą ilość witaminy PP, wzmacnia także układ nerwowy i serce, obniża poziom cholesterolu, jest doskonałym lekiem przeciwnowotworowym i przeciwwirusowym. Pomaga zmniejszyć guzy, opuchliznę oraz nagromadzenie wody, takie jak obrzęki.

Gryka
Cechy wyróżniające to lekko orzechowy smak i właściwości rozgrzewające. Nasiona gryki posiadają dużą zawartość bezglutenowego białka o dobrze zbilansowanym składzie aminokwasowym. Obecna w niej rutyna wzmacnia naczynia krwionośne i włosowate, przeciwdziała tworzeniu się hemoroidów, zmniejsza ciśnienie krwi oraz neutralizuje skutki promieniowania w organizmie. Jest wykorzystywana również w leczeniu raka piersi i chorób z nadmiaru cukru i nabiału. Szczególnie polecana jest w postaci kaszy niepalonej – nie oczyszczonej w przemyśle z jej cennych składników.

Amarantus
Stosuje się tak jak zboże, ale nie jest rośliną zaliczaną do zbóż. Uprawiany był już około 5 tys. lat temu, wywodzi się z Indii, gdzie uważany był za roślinę świętą. Badania wykazały, że białko amarantusa jest lepiej przyswajalne i ma wyższą wartość biologiczną niż mleko, posiada również więcej wapnia, magnezu i krzemu. Zaletą białka amarantusowego jest zawartość niezbędnych aminokwasów: lizyny, metioniny i tryptofanu, które występują w nim w bardzo korzystnych proporcjach, występujących w ziarnach innych zbóż w niewielkich ilościach. Obecne w tym ziarnie tokotrienole razem z błonnikiem obniżają poziom cholesterolu, zapobiegając tym samym miażdżycy i chorobom serca. Amarantus zawiera także sporo witamin „młodości”- A i E, oraz B i C, pod względem zawartości żelaza również nie ma sobie równych. Co ciekawe, amarantus nawożony chemicznie podobno nie rośnie, co z punku widzenia konsumenta zwiększa jego wartość.

Kukurydza
Pochodzi z Meksyku, jest lekkostrawna, nie zawiera glutenu. Wzmacnia serce, żołądek i nerki, jest bogatym źródłem selenu, potasu, witaminy A i błonnika. Znamiona (włosy) kukurydzy w formie naparu mogą być stosowane w leczeniu problemów z układem moczowym, wysokiego ciśnienia, obrzęków, kamieni w nerkach lub pęcherzyku żółciowym. Dostępna jest w postaci ziarna, mąki i płatków kukurydzianych.

Orkisz
Obecnie należy do rzadziej uprawianych zbóż, jest gatunkiem bardzo lekkostrawnej pszenicy, pochodzi z Azji Południowo – Wschodniej. Posiada więcej białka, tłuszczu i błonnika niż większość odmian pszenicy. Ma właściwości ogrzewające, wzmacnia śledzionę, trzustkę i żołądek, szczególnie polecany przy nieprawidłowej pracy jelit. Św. Hildegarda z Bingen zalecała go jako lek na wiele dolegliwości – m.in. związanych z układem kostnym i nerwowym (choroba Alzheimera, Parkinsona, artretyzm) oraz w leczeniu chorób nowotworowych. Co ważne, badania kliniczne przeprowadzone w XX w. w Niemczech wykazały, że spożywany trzy razy dziennie orkisz z upraw ekologicznych w połączeniu z określonym sposobem odżywiania leczy alergie, cukrzycę, otyłość, stwardnienie rozsiane, AIDS, chorobę Alzheimera, chorobę Parkinsona, anginę, reumatyzm, raka, zatrucie lekami. Jest pomocny w stanach osłabienia i wyczerpania. Produkty orkiszowe stosowane w celach leczniczych nie powinny zawierać w swoim składzie domieszek innych zbóż, ziaren lub warzyw. Wbrew pozorom dostępnych jest wiele produktów z tego wartościowego zboża : chleb, kawa, otręby, makaron, mąka, kasza i inne.

Quinoa (komosa ryżowa)
Niegdyś była podstawowym pożywieniem Inków, nazywanych przez nich „matką zbóż”. Kształtem i smakiem przypomina ziarno zbóż, ale nie zalicza się do nich. Jest niskokaloryczna, zawiera dużo białka i niewiele tłuszczu. Wzmacnia organizm i nerki, zawiera więcej wapnia niż mleko. Jest również dobrym źródłem żelaza, fosforu, witamin z grupy B i witaminy E. Dzięki swoim składnikom odżywczym stanowi bardzo dobrą alternatywę dla produktów mięsnych. Zalety quinoa docenili nawet naukowcy NASA, dla których jest źródłem niezbędnych do życia substancji, dlatego włączają ją do menu kosmonautów wybierających się w długie loty kosmiczne.

Ryż
Stanowi podstawowy pokarm w krajach Dalekiego Wschodu. Jest lekkostrawny, wzmacnia śledzionę, żołądek i jelita, oczyszcza z toksyn, nie powoduje uczuleń. Zalecany w chorobach reumatycznych, obniża poziom cukru i z uwagi na wysoką zawartość witamin z grupy B wzmacnia system nerwowy.  Za najbardziej wartościowy uważany jest ryż czerwony – działa korzystnie na serce, barwę skóry i wzrok; sprzyja tworzeniu się odźi (witalności), mającej istotne znaczeniu w funkcjonowaniu organizmu (substancja płynna, decydująca m.in. o odporności, długowieczności, budowie i stabilności mięśni).

Pełne ziarna zbóż dostarczają wszystkich potrzebnych minerałów, wzmacniają, oczyszczają organizm i odbudowują jego głębokie struktury. Są nieocenionym źródłem prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, dostarczając przy tym sporo energii życiowej i dobrego samopoczucia.