Zapomniane zboża | ||

Zboża w postaci pełnoziarnistej były podstawowym pożywieniem prawdopodobnie już od paleolitu. Twierdzi się nawet, że to dzięki zbożom ludzie zaczęli prowadzić osiadły tryb życia. Tego typu pożywienie można łatwo i długo przechowywać, jest niezwykle pożywne, proste w przygotowaniu do zjedzenia oraz stosunkowo proste w uprawie. Niestety, w drugiej połowie XX wieku spożycie produktów pełnoziarnistych zaczęło systematycznie spadać, ustępując miejsca produktom na bazie wysokooczyszczonej, białej mąki. A szkoda.
Jeszcze kilkanaście lat temu głównym składnikiem naszych śniadań, obiadów i kolacji były właśnie pełne ziarna, głównie w postaci różnego rodzaju kasz i naturalnych płatków zbożowych. Wraz z transformacją ustrojową na naszych stołach zagościły produkty zachodnich koncernów, będące jakoby smaczniejszą alternatywą dla "mdłych" kasz – płatki kukurydziane. Po dziś dzień uśmiechnięte dzieci w kolorowych reklamach zachęcają do zakupu jednego z kilkudziesięciu rodzajów płatków, towarzyszy im ciepły głos "Mamy" – "Zawsze dbam, by moja rodzina jadła zdrowe śniadania, dlatego codziennie spożywamy pełną miskę płatków firmy xxx" ;-). Płatki kukurydziane to wysokoprzetworzona żywność, wyprana z wszelkiego rodzaju witamin i enzymów, pieczona w wysokich temperaturach. Dla dzieci kupuje się oczywiście płatki "chrzczone" dodatkowo "bóg-wie-czym-jeszcze", słodzone białym cukrem, o którego zgubnym wpływie na zdrowie już pisałem. Zalewa się to produktem zwanym mlekiem, którego cechy wspólne z mlekiem z przed 20 lat ograniczają się do białej barwy :-).
Czym właściwie są produkty pełnoziarniste?
Są to nasiona zbóż w naturalnej postaci lub produkty spożywcze zawierające nasiona zbóż, które NIE zostały pozbawione w czasie przetwarzania okrywy owocowo-nasiennej (skorupki). Jest to bardzo ważne, ponieważ okrywa ziarna zawiera ogromną większość witamin i minerałów. Są to również produkty poddane obróbce takiej jak łamanie, kruszenie, mielenie, moczenie, gotowanie czy kiełkowanie.
Lista najbardziej popularnych zbóż dostępnych w handlu:
* Szarłat wyniosły (Amarantus), Jęczmień, Gryka, Pszenica, Kukurydza
* Proso, Owies, Żyto , Sorgo, Orkisz, Ryż i Dziki Ryż
Korzyści Dla Twojego Zdrowia
Badania dowiodły, że spożywanie 3 porcji pełnoziarnistej żywności dziennie, znacznie obniża ryzyko zachorowania na wiele chronicznych chorób. Najlepiej jeść produkty pełnoziarniste z każdym głównym posiłkiem, aczkolwiek badania dowodzą, że nawet 1 porcja tego typu pożywienia dziennie również ma znaczący, pozytywny wpływ na zdrowie.
Główne korzyści zdrowotne płynące z regularnego spożywania pełnych ziaren, udowodnione przez wielokrotne badania:
* Pomagają w walce z otyłością, nadwagą i mają wpływ na długotrwałe utrzymanie prawidłowej wagi.
* Obniżenie ryzyka wystąpienia zawału o 30 - 36%
* Obniżenie ryzyka wystąpienia cukrzycy II typu o 21 – 30%
* Obniżenie ryzyka zachorowania na choroby układu krążenia 25-28%
Oraz:
* Zmniejszają ryzyko zachorowania na astmę, są wskazane dla astmatyków.
* Zmniejszają ryzyko zachorowania na raka przewodu pokarmowego.
* Regulują ciśnienie krwi.
* Pomagają usunąć złogi cholesterolu w układzie krwionośnym.
* Wzmacniają dziąsła, pomagają zapobiegać chorobom dziąseł.
* Są bogatym źródłem błonnika, który wspiera oczyszczanie jelit.
* Są prawdziwymi "magazynami" witamin i minerałów – są bogatym źródłem fosforu, żelaza, magnezu, kwasu foliowego, niacyny, witamin z grupy B oraz protein.
Ziarna w Twojej diecie
Produkty zbożowe są dostępne w praktycznie każdym sklepie, bogatą ofertę znajdziecie również w internecie. Szczególną uwagę chciałbym zwrócić na płatki owsiane i orkiszowe – są tanie i zawierają cały wachlarz witamin i minerałów. Są lekkostrawne i szybkie w przyrządzaniu. Do obiadu warto podać kaszę – gryczaną dla dorosłych (najbogatsza w składniki odżywcze kasza, dostępna w każdym sklepie, jest również najmniej przetworzoną z dostępnych kasz), zaś naszym małym pociechom, szczególnie tym najmłodszym - jaglaną (lekko strawna), a tym nie uczulonym na gluten – manną.
UWAGA:
Wszystkie ziarna (właściwie wszystkie nieprzetworzone produkty zbożowe - kasze, otręby itd.) należy moczyć w czystej, chłodnej wodzie przez przynajmniej 12 godzin przez gotowaniem! Ziarna zawierają kwas fitynowy oraz inhibitory enzymów. Moczenie aktywuje te substancje, powodując ich rozpad, co pozwala naszemu układowi trawiennemu na pełne i łatwiejsze przyswojenie minerałów, enzymów i witamin. Dodatkowo, namoczone produkty zbożowe gotują się znacznie szybciej, co ogranicza straty substancji odżywczych podczas długiego gotowania.
Oszust piekarz
Produkty pełnoziarniste z roku na rok wracają do łask. Jednak nie wszystkie produkty, na których opakowaniu jest zboże lub zachęcający napis "zawiera błonnik", są produktami z pełnego ziarna. Należy szczególnie uważać przy zakupie pieczywa. Jeśli jesteś zainteresowany/a wprowadzeniem do diety prawdziwego pieczywa pełnoziarnistego, musisz zwrócić uwagę na skład pieczywa. O ile przy niepakowanym pieczywie nie jest to możliwe (nie ma obowiązku zamieszczania na nim pełnego składu), to każde pieczywo w folii/innym opakowaniu ma podany skład. Tylko 2 typy mąki uznawane są za pełnoziarniste – typ 2000 oraz 1850, tzw. "grahama". W dużym uproszczeniu – im niższy typ mąki (np. 450 – mąka tortowa), tym bardziej oczyszczone ziarno użyte do jej wyrobu, a tym samym produkt uboższy w cenne witaminy i minerały. Pełnoziarniste pieczywo charakteryzuje się ciemną barwą, jednak piekarze fundują nam często niespodzianki.
Chleb nie powinien zawierać żadnych, prócz soli, konserwantów. Nie powinien zawierać też cukru. A tymczasem w wypiekach możemy znaleźć całą gamę "ulepszaczy". Największe oszustwo polega na sprzedaży "chleba razowego", w którego skład wchodzi m.in. "mąka żytnia, mąka pszenna, karmel". Jaką funkcję pełni karmel? Barwiącą – z jasnego chlebka robi się jasno lub ciemno brązowy. A skoro do wypieku "razowego" chleba nie użyto wysokiego typu mąki, nie jest to chleb razowy, naturalnie ciemny. Zamiast karmelu używa się też innych barwników (chleb z E w składzie nie jest chlebem w pełni naturalnym !). Unikaj także produktów nie mających wymienionego typu mąki.
Najbezpieczniej (niekoniecznie najtaniej) jest piec pieczywo własnym sumptem. Zabiera to niestety troszkę czasu, wymaga wiedzy i poczynienia inwestycji w odpowiedni sprzęt i surowce. Jeśli jednak jesteś w stanie wygospodarować troszkę czasu na ten cel, na pewno warto się tematem zainteresować – zaprocentuje zdrowiem Twojej rodziny.
Smacznego :-).
Komentarze do artykułu: Zapomniane zboża